Bao nhiêu du học sinh Việt Nam đang học tại Nhật Bản?
Hiện, vợ chồng Xuân Son đang tích cực dọn dẹp nhà cửa chuẩn bị đón tết Nguyên đán 2025.Xuân Son đang trong quá trình điều trị chấn thương. Sau ca phẫu thuật thành công, dự kiến anh phải nghỉ thi đấu 8 tháng. Trong khoảng thời gian này, cầu thủ gốc Brazil sẽ nghỉ ngơi, sau đó tập đi lại và trải qua quá trình phục hồi kết hợp vật lý trị liệu để từng bước trở lại sân cỏ. Theo chẩn đoán của bác sĩ, Xuân Son có thể tái xuất vào tháng 9, kịp cùng đội tuyển Việt Nam dự lượt trận thứ ba hoặc thứ tư tại vòng loại Asian Cup 2027. Xuân Son có năm 2024 thành công vang dội. Anh ghi 31 bàn sau 26 trận, cùng CLB Nam Định vô địch V-League. Bên cạnh số bàn thắng ấn tượng, Xuân Son trở thành "ngòi nổ" trong lối chơi khi sắm cả vai kiến tạo, làm tường và dẫn dắt hàng công. Anh được HLV Kim Sang-sik điền tên vào danh sách dự AFF Cup 2024, sau khi có quốc tịch Việt Nam.Dù đến trận cuối vòng bảng, Xuân Son mới được ra mắt (theo quy định của Liên đoàn Bóng đá thế giới), nhưng tiền đạo 28 tuổi đã chơi cực hay với 7 bàn thắng, đưa đội tuyển Việt Nam lên đỉnh vinh quang. Xuân Son cũng đoạt luôn danh hiệu vua phá lưới và cầu thủ xuất sắc nhất giải, tuy xuất phát sau các đối thủ tới... 3 trận. Chấn thương của Xuân Son sẽ mang lại thách thức cho cả đội tuyển Việt Nam và CLB Nam Định. Không có ngòi nổ số một, đội Nam Định đã không thắng 4 trận vừa qua (hòa 2, thua 2), chỉ ghi vỏn vẹn 2 bàn. Đây là khó khăn HLV Kim Sang-sik cần lường trước. Trong thời gian Xuân Son vắng mặt, đội tuyển Việt Nam sẽ tham dự vòng loại Asian Cup 2027 với màn tiếp đón Lào trên sân nhà, sau đó làm khách trước Malaysia và Nepal.Soi bộ đôi 'xe cổ' Morgan dùng động cơ BMW
Theo Sở TN-MT, dự án Khu phức hợp du lịch và đô thị nghỉ dưỡng làng Vân (P.Hòa Hiệp Bắc, Q.Liên Chiểu, TP.Đà Nẵng) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư theo Quyết định 1432/QĐ-TTg ngày 20.11.2024, với quy mô khoảng 512,2 ha (giảm khoảng 50% so với ban đầu); tổng vốn đầu tư gần 44.000 tỉ đồng.Đây là khu phức hợp các công trình thương mại dịch vụ, phát triển du lịch sinh thái kết hợp để ở có mật độ lưu trú thấp gắn với bảo tồn thiên nhiên phục vụ nhu cầu du lịch, sinh sống của người dân TP.Đà Nẵng, du khách trong và ngoài nước với không gian kiến trúc văn minh, hiện đại.Dự án đã được UBND TP.Đà Nẵng phê duyệt sơ đồ ranh giới sử dụng đất tại Quyết định số 8175/QĐ-UBND ngày 6.10.2008; điều chỉnh quy hoạch 1/500 tại các quyết định số 1755/QĐ-UBND ngày 22.3.2014, số 9043/QĐ-UBND ngày 15.12.2014 và số 5462/QĐ-UBND ngày 15.8.2016.Công ty CP Vinpearl được UBND TP.Đà Nẵng chấp thuận nhà đầu tư dự án tại quyết định số 5805/QĐ-UBND ngày 27.8.2016 và đã được UBND thành phố giao đất, cho thuê đất theo Quyết định số 6566/QĐ-UBND ngày 27.9.2016 để triển khai giai đoạn 1.Đối với phần diện tích còn lại của dự án đã phê duyệt kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và chấp thuận chủ trương đầu tư, dự án đủ điều kiện để thu hồi đất, giao đất, thuê đất theo quy định sau khi hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng.Qua thống kê, phần diện tích của giai đoạn 2 có 679 hồ sơ cần giải phóng mặt bằng, gồm 38 hồ sơ đất có nhà ở, 641 hồ sơ đất nông nghiệp và đất khác. Sở TN-MT cho biết về cơ bản, các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đồng thuận với chủ trương thu hồi đất để triển khai dự án. Tính đến ngày 20.2, hội đồng giải phóng mặt bằng đã hoàn thành xử lý 510/679 hồ sơ (75,1%), còn 169 hồ sơ (24,9%). Hiện nay, UBND Q.Liên Chiểu tập trung giải phóng mặt bằng dứt điểm, theo cam kết về tiến độ mặt bằng sạch chậm nhất vào đầu tháng 4.2025 để đảm bảo dự án sớm triển khai.Đây là siêu dự án của Tập đoàn Vin Group, được đánh giá là thuộc nhóm các dự án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội thành phố.
Món vịt om sấu kỷ niệm của tôi
Theo báo cáo đăng trên chuyên san Astronomy & Astrophysics, siêu trái đất vừa được khám phá có tên HD 20794 d, với khối lượng lớn gấp 6 lần trái đất và nằm trong khu vực gọi nôm na là "vùng sống được".Đây là khu vực cách sao trung tâm ở khoảng cách có thể cho phép nước dạng lỏng xuất hiện trên bề mặt hành tinh, từ đó tạo điều kiện cho sự sống sinh sôi.Tuy nhiên, HD 20794 d di chuyển trên quỹ đạo hình ê líp chứ không phải hình tròn, đồng nghĩa khoảng cách giữa hành tinh với sao trung tâm dao động dựa trên vị trí của quỹ đạo. Vì thế, đến thời điểm này các nhà khoa học gặp khó khăn trong việc xác định liệu có sự sống trên hành tinh hay không.Manh mối về sự tồn tại của siêu trái đất HD 20794 d bắt đầu từ năm 2022, khi tiến sĩ Michael Cretignier của Đại học Oxford’ (Anh) phát hiện một tín hiệu trong lúc kiểm tra dữ liệu được lưu trữ của Đài Thiên văn La Silla ở Chile.Dựa trên thông tin này, một đội ngũ các nhà nghiên cứu quốc tế vào cuộc. Họ phân tích dữ liệu thu thập được từ 2 thập niên quan sát trước khi xác nhận sự tồn tại của hành tinh trên.“Điều hào hứng là việc hành tinh ở gần trái đất (20 năm ánh sáng) mang đến hy vọng cho các sứ mệnh không gian tương lai trong việc chụp được hình ảnh chi tiết hơn về siêu trái đất này", theo tiến sĩ Cretignier.Các nhà nghiên cứu gọi HD 20794 d là trường hợp nghiên cứu thí điểm vô giá cho các dự án tìm kiếm dấu hiệu của sự sống ngoài hệ mặt trời."Với vị trí của nó nằm trong vùng sống được và gần trái đất, hành tinh có thể đóng vai trò quan trọng trong các sứ mệnh tương lai nhằm xác định các đặc điểm khí quyển của những hành tinh ngoài trái đất để tìm kiếm các dấu hiệu sinh học cho thấy tiềm năng có sự sống", theo nhà nghiên cứu.
Từ 7 giờ 30 sáng nay, các công ty kinh doanh gas phía nam thông báo, giá gas tháng 4 giảm 417 đồng/kg (đã bao gồm thuế giá trị gia tăng).
Thay đổi về hồ sơ học lái xe từ ngày 1.6.2024, học viên cần biết
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.